Krótka historia współczesnego położnictwa i ruchu świadomych narodzin.

 

„Porównując informacje z wielu źródeł przedstawiających różnorodne naukowe podejścia możemy dojść do wniosku, że okres okołoporodowy stanowi moment krytyczny.” M.Odent

• Do  II Wojny Światowej poród odbywał się w domu w asyście akuszerki. Struktura społeczna umożliwiała naturalne wejście w rolę matki oraz bezpośrednie wsparcie bliskich osób.

• Lata 1940-50, po II Wojnie Światowej. Wraz z rozwojem przemysłu i miast, porody przeniesiono do szpitali. Wprowadzone zostaje „aktywne zarządzanie porodem” przez lekarzy. Początkowo odnotowywano wysokie wskaźniki śmiertelności okołoporodowej z powodu zbyt małej wiedzy o fizjologii porodu i higienie (posocznica). Coraz częstsza migracja pozbawia kobiety wsparcia bliskich w okresie wchodzenia w macierzyństwo a na salach porodowych są one całkowicie odizolowane i zdane na personel medyczny.

• W POLSCE od 1945 roku powstają Izby Porodowe, w których odbywają się porody niepowikłane. Porody z komplikacjami odbywają się w szpitalach.

• W latach 60tych XX wieku, zgodnie z planem władz PRL, Izby Porodowe są stopniowo likwidowane. Normą staje się poród w szpitalu. Zwalcza się porody domowe.

 „Rodzenie dzieci jest tradycyjnie sprawą kobiet we wszystkich kulturach pierwotnych, i tak też było do tamtego czasu w kulturze zachodniej”

 W warunkach szpitalnych kobiety są zmuszone do rodzenia w pozycji leżącej (wbrew prawom grawitacji), są przypinane do łóżek. Normą stają się wieloosobowe sale porodowe, anonimowość i samotność rodzących, brak intymności, poszanowania godności oraz wsparcia i poczucia bezpieczeństwa. Stosuje się rutynowe golenie okolic krocza i jego nacinane. Powszechnie używa się chemiczne leki przeciwbólowe dla wyregulowania dolegliwości fizycznych i emocjonalnych. Noworodek po porodzie jest odwracany głową w dół i dostaje klapsa. Dzieci są separowane od matek oraz karmione sztucznym mlekiem. Wiele dzieci po porodzie jest pod wpływem leków podawanych matce.

• Lata 60-te XX wieku. Rewolucja obyczajowa. W USA  rozpoczął się ruch świadomych narodzin postulujący potrzebę humanizacji porodu. Oznacza to, że kobieta jest w centrum wydarzenia jakim jest poród, decyduje o jego przebiegu i ma nad nim kontrolę. Dostępność wsparcia bliskich osób jest podstawowym prawem rodzącej. Usługi porodowe, włączając w to stosowanie technologii i farmacji bazują na wiarygodnych dowodach naukowych. Zaczęto praktykować mentalne, emocjonalne i fizyczne przygotowanie czyli psychoprofilaktykę. Przywrócono wiedzę o znaczeniu relaksacji, oddechu, koncentracji na sobie, intymności oraz wsparcia bliskich osób w przebiegu porodu.

• W ramach ruchu świadomych narodzin zastępuje się tzw. „aktywne zarządzanie porodem” na rzecz swobody oraz decyzyjności po stronie rodzącej . Asysta jest nastawiona na wspieranie natury oraz intymność przyszłych rodziców. Ogranicza się interwencje medyczne oraz zastosowanie leków do rzeczywiście niezbędnego minimum. Przywrócenie karmienia piersią i swobodnego kontaktu matki z dzieckiem po porodzie.

• Rozwój badań nad procesem narodzin z perspektywy zarówno rodzącej jak i rodzącego się dziecka. Badania prowadzone przez lekarzy, psychologów i pasjonatów.

• Późne lata 60-te. Frederick Leboyer wydał książkę oraz film „Narodziny bez przemocy” w których wskazał, że dziecko jest czującym, uczestnikiem porodu o niezwykle wrażliwych zmysłach. Podkreślił, że w środowisku szpitalnym noworodki traktowane są brutalnie. Leboyer zajmował się badaniem procesu narodzin poprzez sesje terapii pierwotnej według metody Janova, która umożliwia powrót do emocji z czasu porodu i wczesnego dzieciństwa. Leboyer nawoływał do reformy na sali porodowej. Zalecał przytłumione światło, ciepłe powietrze, masaż noworodka, kąpiel w wanience po porodzie a także opóźnienie przecięcia pępowiny aż przestanie pulsować.

• Od lat 60-tych praktykuje i prowadzi badania Michel Odent, pionier naturalnych metod narodzin i porodów w wodzie. Autor książki „Odrodzone narodziny”. Założyciel Centrum Badawczego Pierwotnego Zdrowia w Londynie. Przyczynił się do lepszego zrozumienia fizjologii narodzin poprzez wyjaśnienie funkcji ludzkiego mózgu. Rodzenie dziecka przede wszystkim jest funkcją autonomicznego układu nerwowego. W kontekście porodu Odent wyróżnił dwie podstawowe części mózgu: neocortex (nową korę), odpowiedzialną za abstrakcyjne myślenie, oraz cortex, która rządzi instynktami i odpowiada za uwalnianie się hormonów. Wspierając rodzącą kobiete należy stworzyć warunki, w których kora nowa wycisza się a cortex  właściwie zawiaduje „koktajlem hormonalnym”. Korę nową używamy w codziennej aktywności. W porodzie aktywizują ją czynniki takie jak rozmowa czy stres. Korę nową wyciszają intymne warunki.

• Na początku lat 70tych XX w. Swoją praktykę rozpoczęła wybitna osobowość w dziedzinie naturalnych narodzin, amerykanka Ina May Gaskin. Została w 2011 r. nagrodzona Right Livelihood Award zwaną „alternatywnym Noblem” za “nauczanie i propagowanie metod porodu, które najlepiej służą psychicznemu i fizycznemu zdrowiu matki oraz dziecka”. Rozpoczęła ruch zwany Duchowe Położnictwo ( książka o tym  tytule została niedawno wydana w języku polskim).

• Dr. Sarah Buckley rozpoczęła praktykę w późnych latach 80-tych. Jest autorką licznych opracowań z dziedziny naturalnych porodów tłumaczonych na wiele języków

• Sheila Kitzinger . Lata 80-te „poród skoncentrowany wokół kobiety”

• Lata 80-te praktyka porodów w wodzie na zachodzie. Woda jako metoda relaksacji w porodzie.Pionierem porodów w wodzie był rosjanin Igor Charkovsky. Od Lat 60tych Prowadził badania nad porodami do wody, oraz w Morzu Czarnym w asyście delfinów. Z jego doświadczeń korzystali m.in. Leboyer i Odent.

• W latach 80tych współpracownicą Charkovskiego jest Elena Tonetti-Vladimirowa. Twórczyni filmu „Narodziny jakie znamy” o rosyjskich porodach w wodzie. Założycielka centrum porodowego nad Morzem Czarnym. Twórczyni metody przekodowującej pierwotny odcisk limbiczny w mózgu.

„Ciało pamięta wszystko czego doświadczyliśmy od poczęcia do narodzin i później. Zapis tworzy się w układzie limbicznym mózgu. Jakość doświadczeń prenatalnych i okołoporodowych wpływa na nasze życie oraz relacje, w które wchodzimy z ludźmi i światem. Psychologowie prenatalni mówią o istnieniu neuronów lustrzanych odpowiedzialnych za emocje z życia łonowego, mające odzwierciedlanie w życiu po narodzinach. Poród to nie tylko mechaniczne wyjęcie dziecka z ciała matki – to wydarzenie emocjonalne, psychologiczne, silnie determinujące aspekty neurologiczne dalszego rozwoju człowieka, które sprawia, że świat będzie miejscem przez nas akceptowanym lub odrzucanym. Niepotrzebne interwencje, zakłócanie rytmu porodu fizjologicznego niekoniecznie będą wiązały się z jakimiś konkretnymi chorobami, ale mogą być przyczyną szoku prowadzącego do istotnej nadwrażliwości.” dziecisawazne.pl

• Lata 80-te , Jane Balaskas w Wielkiej Brytanii. Promuje „poród aktywny”, w którym kobieta sama wybiera pozycję wydając dziecko na świat. Rośnie popularność Centrów Porodowych.

• Do POLSKI ruch świadomych narodzin dotarł w późnych latach 80-tych XX wieku.

• Człowiekiem niezwykle zasłużonym dla polskiego położnictwa jest profesor Włodzimierz Fijałkowski, który praktykę lekarską prowadził od 1955r. ”W swojej pracy naukowej zajmował się przede wszystkim rozwijaniem i wdrażaniem programu naturalnego planowania rodziny, promocją porodu naturalnego oraz biologicznymi, psychologicznymi i pedagogicznymi aspektami rozwoju dziecka w okresie prenatalnym”. Twórca polskiego modelu Szkół Rodzenia.

• W 1994r. odbyła się pierwsza edycja akcji Rodzić po Ludzku ujawniająca sytuację rodzących na oddziałach położniczych. Rozpoczyna się powolny proces zmian warunków rodzenia.

• Fundacja „Rodzić po ludzku”, założona w 1996 r. Działa na rzecz godnego porodu. Prezeska Fundacji Rodzić po Ludzku, Anna Otffinowska, 4.06.2012r. została odznaczona przez Prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski jako osoba zasłużona dla przemian demokratycznych i społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Odznaczenie dostała za działalność na rzecz poprawy sytuacji kobiet rodzących i respektowania praw pacjenta.

Naturalne metody rodzenia w Polsce propagują m.in.:

• Domowa położna Irena Chołuj mająca ponad 20-letnią praktykę, autorka książki „Urodzić razem i naturalnie”.

• Dr. Preeti Agrawal praktykująca holistyczną ginekologię, autorka książki „Odkrywam Macierzyństwo”.

• Dr Jerzy Piechnik – ginekolog, ordynator Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Powiatowego im. PCK w Nisku. Opracował autorską metodę porodu w hipnozie. Jest to technika ucząca głębokiego relaksu oraz transformowania lęku przed porodem poprzez pozytywną autosugestię i wizualizację ( metoda stosowana także przez sportowców).

• W 2008r. powstało Stowarzyszenie „Dobrze Urodzeni”, którego misją jest wspieranie przyszłych rodziców  oraz niezależnych położnych.

• W 2011r. Powstało Stowarzyszenie „Doula w Polsce” zrzeszające kobiety profesjonalnie wspierające matki i ich rodziny.

Autorka tekstu: Patrycja Zielińska, Doula kontakt e-mail: patrycja.doula@gmail.com

Żródło tekstu, wspierajzycie.wordpress.com